Overijsselse kastelen tijdens het Rampjaar
Door Myrthe Groote
In het Rampjaar 1672 werd de Republiek van alle kanten aangevallen: Frankrijk trok op vanuit het zuiden, Engeland op zee, vanuit het oosten de legers van de bisschoppen van Münster en Keulen. Bernard van Galen, prins-bisschop van Münster, viel in 1672 voor de tweede keer Overijssel binnen (van 1665 tot 1666 was hij ook al in Overijssel).
Het leger van Van Galen terroriseerde het gebied en vernielden en plunderden vrijwel alles wat op hun pad kwam. Niet alleen de gewone bevolking, maar ook de elite had last van ‘Bommen Berend’. Naast alle plunderingen eiste Van Galen financiële bijdragen van de dorpen en steden in Overijssel voor zijn rooftocht. Kasteeleigenaren in die tijd betaalden soms grof geld aan de Münsterse troepen om hun landgoed van vernieling te sparen. Huize Almelo, gelegen naast het centrum van Almelo, had niet zoveel geluk. Dat blijkt uit de schadevergoedingen die de familie Van Rechteren, toen eigenaar van Huize Almelo, in 1665 en 1672 vroeg van de Staten van Overijssel. Deze schadevergoedingen werden door steden en individuen aangevraagd ter compensatie van het oorlogsgeweld en de vernielingen. Hoe groot de schade precies was is niet bekend, maar duidelijk is dat Huize Almelo veel heeft moeten verduren van de rondtrekkende vijand.
In tegenstelling tot Huize Almelo kwam Havezate Wegdam, gelegen op het Landgoed Weldam, zonder kleerscheuren uit het Rampjaar 1672. De Havezate was op dat moment in bezit van de familie Van Coeverden en ‘een vri eigen guet’, een vrij eigen goed. Tijdens het Rampjaar werd het huis door Wolter van Coeverden (1613-1684) bewoond. Toen de Fransen de Republiek aanvielen trok de 59-jarige man met een eigen ruitercompagnie eropuit om het staatse leger te ondersteunen. Na de oorlog keerde hij heelhuids terug naar Wegdam. Ook de Havezate was door de rondtrekkende soldaten gespaard gebleven. In 1758 werd het oude huis waar Wolter van Coeverden gewoond had vervangen door het gebouw zoals dat er nu te zien is. Ruim honderddertig jaar later, in 1896, werd Havezate Wegdam toegevoegd aan de bezittingen van Landgoed Weldam.
Ter gelegenheid van Dag van het Kasteel 2022 kan nu een audiotourwandeling langs deze twee kastelen gemaakt worden. Op verschillende plekken langs de routes in de bosrijke gebieden van Huize Almelo, dicht bij het centrum van Almelo, en Landgoed Weldam, gelegen in Markelo, wordt iets verteld over de rampen die zich daar hebben afgespeeld. Een van de rampen die aangestipt wordt, is het Rampjaar 1672.
Klik hier voor de audiotour van Huize Almelo
Klik hier voor de audiotour van Landgoed Weldam